فقير منٺار مڱريو
شهيد سيد صبغت الله شاهه سورهيه بادشاهه پاڳارا جنهن انگريز سامراج هٿان بغاوت REBELLION جي ڏوهه ۾ 33 سالن جي عمر ۾ سنڌ جي آزادي لاءِ وڙهندي تختي دار سينگاريو، کي اڄ کان پندرهن سال اڳ 1986ع ۾ جڏهن اڃا صديءَ جي تڪميل ۾ پندرهن سال باقي هئا ۽ اڃا اهو دنيا جي ڪنهن به حصي ۾ بحث/ تصور به شروع نه ٿيو هو ته ويهين صديءَ جون عظيم هستيون ڪهڙيون آهن ڍليار کپرو شهر ۾ سورهيه بادشاهه جي ورسيءَ تي سنڌ جي جهوني شاعر محمد خان مجيدي هن عظيم انقلابي اڳواڻ کي ويهين صديءَ جو عظيم رهنما سڏيو، پنهنجي شاعري ۾ ڀيٽا ڏيندي پنهنجو فيصلو/ فتويٰ ڏيندي چيو آهي ته:
پير پاڳارا وڏو تون هن صديءَ جو رهنما تنهنجو ليکو ڪنهن نه ليکاري ڏنو تاريخ ۾ تون پرين پارس منور، ماهه سورهيه بادشاهه محمد خان مجيدي ڄڻ انهيءَ ڏينهن منهنجي اندر جي ڳالهه ڪري وڌي هئي. سورهيه بادشاهه متعلق لکيل سندس ڊگهي نظم، جنهن جي هڪ هڪ سٽ تي نياز همايوني جي شعر وانگيان متاثر ٿي، سراج بنجي ناول لکڻ گهرجي، کي پنهنجي مخصوص انداز ۾ پڙهندي جڏهن هي فتويٰ / سٽ چئي ته:
پير پاڳارا وڏو تون هن صديءَ جو رهنما
ته منهنجي دل چاهيو هو ته چاچو مجيدي اها سٽ بار بار چوي ۽ هر بار آئون انهيءَ سٽ تي ”صدق محمد خان مجيدي“ چوندو هلان، مون ته ان ڏينهن ئي اهو پڪو پهه ڪري وڌو هو ته جڏهن 20 هين صدي ختم ٿي منهنجي حياتي رهي ته آئون اهو پٿر سنڌ جي ساگر ۾ اڇلائيندس ته:
پير پاڳارا وڏو تون هن صديءَ جو رهنما
۽ پوءِ اهو ڏسندس ته ڪهڙا سنڌ جا ليکاري/ ليکڪ هن جهوني شاعر جي فتويٰ سان سهمت ٿي ”صدق محمد خان مجيدي“ ٿا چون.
اڄ آئون سنڌ جي سمورن ليکارين کي نيند/ سڏ ٿو ڏيان ته هن سنڌجي جهوني جج جنهن جي فتويٰ گهٽ ۾ گهٽ هن ملڪ جي سپريم ڪورٽ جي چيف جسٽس جي فتويٰ کان به مٿانهين آهي تي پنهنجي خيالن جو اظهار ڪن.
محترم جي ايم سيد، محمد خان مجيدي کان به گهڻو پهريان پنهنجي هڪ مضمون ۾ سورهيه بادشاهه پاڳارا کي شهيد اعظم، امام انقلاب، سيد الحرار ۽ مجاهد اعظم جا لقب ڏيئي چڪو هو. جيڪي پڻ سورهيه بادشاهه کي 20هين صديءَ جو عظيم رهنما چوڻ لاءِ / سڏڻ لاءِ هڪ فتويٰ جي حيثيت رکن ٿا.
سائين امداد محمد شاهه، ڪجهه وقت اڳ پنهنجي مضمون ۾ ”سورهيه بادشاهه سنڌ جي آزادي جو اول بانيڪار“ عنوان ڏيئي ڄڻ سائين جي ايم سيد جي ڏنل فتويٰ جي تسلسل کي جاري رکيو هو. ڊاڪٽر قادر مگسي به پنهنجي مختلف بيانن ۾ سورهيه بادشاهه کي سنڌ جو عظيم هيرو سڏيو آهي.
انگريزن جي پيروڪارن کي ڇڏي سنڌ جي باقي سمورن سپوتن ۽ سرواڻ پٽن کي سڏ ٿو ڏيان ته پنهنجي قلم ۽ زبان جي ذريعي محمد خان مجيديءَ جي فتويٰ تي لکي ۽ ڳالهائي پنهنجي تاريخي تصديقي دستخط ڪن.
هن مختصر مضمون لکڻ کان پهريان سائين امداد محمد شاهه کان جنهن جي سنڌ اخبار ۾ ٽوڙي مروڙي ڇپيل انٽرويو جي نتيجي ۾ آئون سندس شان ۾ گستاخي ڪرڻ جو مرتڪب ٿيو هوس. معافي وٺندس جڏهن سائين امداد محمد شاهه ڳالهين کي ڪليئر ڪيو ته مون کي ڏاڍو افسوس ٿيو ته ڪاش سائين خودئي انٽرويو ڇپجڻ تي ”ڪامريڊن“ طرفان ٽوڙي مروڙي ڳالهين جي ترديد ڪري ڇڏي ها ته آئون اهڙي غلطيءَ / گستاخي کان بچي پوان ها. آئون سائين امداد محمد شاهه کان کليءَ دل سان ان گستاخي جي معافي گهران ٿو ۽ اميد ته سائين مون کي پهريون دفعو اهڙي غلطي معاف ڪندو. هونئن به سائين جي ايم سيد جي پٽ هجڻ جي حوالي سان سندس خلاف چيل لفظن تي آئون اندر ئي اندر ڏکارو ٿيندو رهندو هوس. جيستائين سائين جي ايم سيد جي جدوجهد جو سوال آهي ته انگريز سرڪار ۾ به سنڌ اسيمبليءَ جو سائين اهو واحد سياستدان/ ميمبر هو جنهن سنڌ اسيمبلي ۾ سورهيه بادشاهه جي گرفتاري تي احتجاج ڪندي ڀرپور آواز اٿاريو هو ۽ ان وقت جي وزير قانون محمد هاشم گندر سندس پهرين سوال جو جواب ڏيندي چيو هو ته ها، سورهيه بادشاهه پاڳارا کي گرفتار ڪيو ويو آهي ۽ باقي يارنهن سوالن جا جواب ڏيڻ رياست لاءِ هاڃيڪار ٿيندا، جيڪي سوال ڪجهه هن ريت هئا ته:
اگر کيس گرفتار ڪيو ويو آهي ته ڪهڙي جيل ۾ رکيو ويو آهي؟ کيس ملاقات جي سهوليت مليل آهي؟ سرڪار مٿس ڪهڙو ڏوهه مڙهيو آهي؟ ڇا مٿس کليل عدالت ۾ کيس هلايو ويندو؟ ڇا سرڪار کيس سزاءِ موت ڏيڻ چاهي ٿي؟ وغيره وغيره.
شهيد سورهيه بادشاهه متعلق هن دفعي آئون تفصيل ۾ وڃڻ نه ٿو گهران ڇو ته هن دفعي منهنجو مقصد صرف سورهيه بادشاهه کي 20هين صديءَ جو عظيم رهنما سڏڻ آهي، پر سندس مختصر زندگي هن ريت گذري.
پاڻ 10-1909ع ڌاري پيدا ٿيا. ٻارنهن سالن جي عمر ۾ والد جي وفات تي تخت نشين ٿيا ۽ پهرين ڏينهن انگريزن کان نفرت جو اظهار ڪيائون. انگريزن کيس پنهنجو ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پر ناڪام ويا سر جو لقب ۽ بندوق تحفي طور موڪليائون پر سورهيه بادشاهه اهو چئي ٺڪرايا ته هٿيار اسان وٽ پنهنجا گهڻا آهن لقب اسان لاءِ پاڳارا ڪافي آهي.
انگريزن اهڙي جواب تي مڇرجي کيس گرفتار ڪري مٿس ڪوڙو ڪيس مڙهي 8 سال سخت پورهئي سان سزا ڏني. سورهيه بادشاهه جو ڪيس ۾ دفاع قائداعظم محمد علي جناح ڪيو، جنهن ان وقت 1930ع ۾ 60 هزار رپيا في ورتي ۽ ڪيس دوران غير منصفانه ڪارروائي تي احتجاج ڪندي واڪ آئوٽ ڪري ويو. ان دوران سورهيه بادشاهه هندستان جي مختلف جيلن ۾ قيد رهيو. جتي سندس ملاقاتون انقلابي اڳواڻن سان ٿيون. سڀاش چندر بوس ۽ بنگالي قومپرستن کان متاثر ٿيو.
1936ع ۾ آزاد ٿيو. پهريان گورنر گرهام ۽ پوءِ گورنر ڊو ملاقات ڪري سهڪار حاصل ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پر ناڪام ويا. سورهيه بادشاهه جي پهرين گرفتاري ۽ 8 سال سزا ملڻ وقت سندس عمر فقط 20-19 سال هئي. سورهيه بادشاهه آزادي تي سرڪار سان سهڪار نه ڪندي غازين کي ڀرتي ڪرڻ سکيا ڏيڻ ۽ باقاعده آزاديءَ جي تحريڪ شروع ڪئي. اهڙي تحريڪ جي نتيجي ۾ ايڇ ٽي لئمبرڪ انگريز سرڪار کي لکيو ته سورهيه بادشاهه پاڳارا کي موت جي سزا ڏيڻ کانسواءِ ڪو چارو ڪونهي، جنهن جي نتيجي ۾ سورهيه بادشاهه کي گرفتار ڪري مٿس بغاوت جو ڪيس مڙهي ڪورٽ مارشل ڪيو ويو. مٿس هيٺيان الزام مڙهيا ويا.
1. انگريز سرڪار خلاف سازش ڪرڻ ۽ جنگ جي تياري ڪرڻ
2 . انگريزن خلاف جنگ ۾ مدد ڪرڻ
فوجي ڪورٽ پنج آرمي ميجر جنرلن تي مشتمل هئي جنهن جي صدارت ان وقت جو سنڌ جو چيف مارشل لا ايڊمنسٽريٽر ميجر جنرل رچرڊسن ڪري رهيو هو. ايڇ ٽي لئمبرڪ سندس سول ايڊوائيزر هو. سورهيه بادشاهه کي پنهنجي مرضي مطابق وڪيل ڪرڻ جي به اجازت نه ڏني وئي. انگريز سرڪار طرفان کيس هندو وڪيل ڏيئل مل مهيا ڪيو ويو.
آل برٽش ڪورٽ حيدرآباد سينٽرل جيل اندر لڳاتار ٽي ڏينهن ڪيس هلائي سورهيه بادشاهه کي سزاءِ موت ڏني.
سنڌ جو هي عظيم هيرو ۽ 20هين صديءَ جو عظيم رهنما ڪورٽ مارشل لا جي نتيجي ۾ 20 مارچ 1943ع تي حيدرآباد سينٽرل جيل ۾ ڦاسي چاڙهيو ويو. کيس ڦاسي چاڙهڻ کان پوءِ به انگريزن جي اندر جي باهه جهڪي نه ٿي ۽ ڦاسي وقت سورهيه بادشاهه کان پڇيل آخري خواهش جنهن جي جواب ۾ سورهيه بادشاهه چيو هو ته کيس پنهنجي وڏن جي ڀر ۾ پير ڳوٺ ۾ روضي ڌڻي جي روضي ۾ دفن ڪيو وڃي، تي به عمل نه ڪندي سندس لاش کي هميشه هميشه لاءِ گم ڪيو ويو.
هينئر جڏهن 20هين صدي به ختم ٿي چڪي آهي پر سورهيه بادشاهه جي لاش جو اڄ به ڪو به پتو ڪونهي، فيڊرل ڪاسترو جي بهادر ساٿي چي گويرا جي لاش کي به جيڪو بوليويا ۾ آمريڪي سامراجي فوجن سان وڙهندي 68-1967ع ڌاري شهيد ٿيو هو جي قبر کي به ڳولي لڌو ويو ۽ سندس لاش کي ڪيوبا آندو ويو جتي ايئر پورٽ تي سندس لاش جو استقبال فيڊرل ڪاسترو سميت سمورن انقلابي اڳواڻن ڪيو ۽ کيس فوجي توبن جي سلامي کان پوءِ وڏي فوجي اعزاز سان دفن ڪيو ويو. پر سنڌ جو سورهيه بادشاهه جيڪو اڃا گم آهي جنهن لاءِ مجيدي چوي ٿو ته:
تنهنجو ليکو ڪنهن نه ليکاري ڏنو تاريخ ۾
ڪانه هئي ڪا سوچ ۽ ساڃاهه سورهيه بادشاهه
آزادي لاءِ لازوال قرباني ڏيندڙ برصغير جو عظيم هيرو شهيد سورهيه بادشاهه
فقير منٺار مڱريو
شهيد سيد صبغت الله شاهه سورهيه بادشاهه پاڳارا جنهن انگريز سامراج هٿان بغاوت REBELLION جي ڏوهه ۾ 33 سالن جي عمر ۾ سنڌ جي آزادي لاءِ وڙهندي تختي دار سينگاريو، کي اڄ کان پندرهن سال اڳ 1986ع ۾ جڏهن اڃا صديءَ جي تڪميل ۾ پندرهن سال باقي هئا ۽ اڃا اهو دنيا جي ڪنهن به حصي ۾ بحث/ تصور به شروع نه ٿيو هو ته ويهين صديءَ جون عظيم هستيون ڪهڙيون آهن ڍليار کپرو شهر ۾ سورهيه بادشاهه جي ورسيءَ تي سنڌ جي جهوني شاعر محمد خان مجيدي هن عظيم انقلابي اڳواڻ کي ويهين صديءَ جو عظيم رهنما سڏيو، پنهنجي شاعري ۾ ڀيٽا ڏيندي پنهنجو فيصلو/ فتويٰ ڏيندي چيو آهي ته:
پير پاڳارا وڏو تون هن صديءَ جو رهنما تنهنجو ليکو ڪنهن نه ليکاري ڏنو تاريخ ۾ تون پرين پارس منور، ماهه سورهيه بادشاهه محمد خان مجيدي ڄڻ انهيءَ ڏينهن منهنجي اندر جي ڳالهه ڪري وڌي هئي. سورهيه بادشاهه متعلق لکيل سندس ڊگهي نظم، جنهن جي هڪ هڪ سٽ تي نياز همايوني جي شعر وانگيان متاثر ٿي، سراج بنجي ناول لکڻ گهرجي، کي پنهنجي مخصوص انداز ۾ پڙهندي جڏهن هي فتويٰ / سٽ چئي ته:
پير پاڳارا وڏو تون هن صديءَ جو رهنما
ته منهنجي دل چاهيو هو ته چاچو مجيدي اها سٽ بار بار چوي ۽ هر بار آئون انهيءَ سٽ تي ”صدق محمد خان مجيدي“ چوندو هلان، مون ته ان ڏينهن ئي اهو پڪو پهه ڪري وڌو هو ته جڏهن 20 هين صدي ختم ٿي منهنجي حياتي رهي ته آئون اهو پٿر سنڌ جي ساگر ۾ اڇلائيندس ته:
پير پاڳارا وڏو تون هن صديءَ جو رهنما
۽ پوءِ اهو ڏسندس ته ڪهڙا سنڌ جا ليکاري/ ليکڪ هن جهوني شاعر جي فتويٰ سان سهمت ٿي ”صدق محمد خان مجيدي“ ٿا چون.
اڄ آئون سنڌ جي سمورن ليکارين کي نيند/ سڏ ٿو ڏيان ته هن سنڌجي جهوني جج جنهن جي فتويٰ گهٽ ۾ گهٽ هن ملڪ جي سپريم ڪورٽ جي چيف جسٽس جي فتويٰ کان به مٿانهين آهي تي پنهنجي خيالن جو اظهار ڪن.
محترم جي ايم سيد، محمد خان مجيدي کان به گهڻو پهريان پنهنجي هڪ مضمون ۾ سورهيه بادشاهه پاڳارا کي شهيد اعظم، امام انقلاب، سيد الحرار ۽ مجاهد اعظم جا لقب ڏيئي چڪو هو. جيڪي پڻ سورهيه بادشاهه کي 20هين صديءَ جو عظيم رهنما چوڻ لاءِ / سڏڻ لاءِ هڪ فتويٰ جي حيثيت رکن ٿا.
سائين امداد محمد شاهه، ڪجهه وقت اڳ پنهنجي مضمون ۾ ”سورهيه بادشاهه سنڌ جي آزادي جو اول بانيڪار“ عنوان ڏيئي ڄڻ سائين جي ايم سيد جي ڏنل فتويٰ جي تسلسل کي جاري رکيو هو. ڊاڪٽر قادر مگسي به پنهنجي مختلف بيانن ۾ سورهيه بادشاهه کي سنڌ جو عظيم هيرو سڏيو آهي.
انگريزن جي پيروڪارن کي ڇڏي سنڌ جي باقي سمورن سپوتن ۽ سرواڻ پٽن کي سڏ ٿو ڏيان ته پنهنجي قلم ۽ زبان جي ذريعي محمد خان مجيديءَ جي فتويٰ تي لکي ۽ ڳالهائي پنهنجي تاريخي تصديقي دستخط ڪن.
هن مختصر مضمون لکڻ کان پهريان سائين امداد محمد شاهه کان جنهن جي سنڌ اخبار ۾ ٽوڙي مروڙي ڇپيل انٽرويو جي نتيجي ۾ آئون سندس شان ۾ گستاخي ڪرڻ جو مرتڪب ٿيو هوس. معافي وٺندس جڏهن سائين امداد محمد شاهه ڳالهين کي ڪليئر ڪيو ته مون کي ڏاڍو افسوس ٿيو ته ڪاش سائين خودئي انٽرويو ڇپجڻ تي ”ڪامريڊن“ طرفان ٽوڙي مروڙي ڳالهين جي ترديد ڪري ڇڏي ها ته آئون اهڙي غلطيءَ / گستاخي کان بچي پوان ها. آئون سائين امداد محمد شاهه کان کليءَ دل سان ان گستاخي جي معافي گهران ٿو ۽ اميد ته سائين مون کي پهريون دفعو اهڙي غلطي معاف ڪندو. هونئن به سائين جي ايم سيد جي پٽ هجڻ جي حوالي سان سندس خلاف چيل لفظن تي آئون اندر ئي اندر ڏکارو ٿيندو رهندو هوس. جيستائين سائين جي ايم سيد جي جدوجهد جو سوال آهي ته انگريز سرڪار ۾ به سنڌ اسيمبليءَ جو سائين اهو واحد سياستدان/ ميمبر هو جنهن سنڌ اسيمبلي ۾ سورهيه بادشاهه جي گرفتاري تي احتجاج ڪندي ڀرپور آواز اٿاريو هو ۽ ان وقت جي وزير قانون محمد هاشم گندر سندس پهرين سوال جو جواب ڏيندي چيو هو ته ها، سورهيه بادشاهه پاڳارا کي گرفتار ڪيو ويو آهي ۽ باقي يارنهن سوالن جا جواب ڏيڻ رياست لاءِ هاڃيڪار ٿيندا، جيڪي سوال ڪجهه هن ريت هئا ته:
اگر کيس گرفتار ڪيو ويو آهي ته ڪهڙي جيل ۾ رکيو ويو آهي؟ کيس ملاقات جي سهوليت مليل آهي؟ سرڪار مٿس ڪهڙو ڏوهه مڙهيو آهي؟ ڇا مٿس کليل عدالت ۾ کيس هلايو ويندو؟ ڇا سرڪار کيس سزاءِ موت ڏيڻ چاهي ٿي؟ وغيره وغيره.
شهيد سورهيه بادشاهه متعلق هن دفعي آئون تفصيل ۾ وڃڻ نه ٿو گهران ڇو ته هن دفعي منهنجو مقصد صرف سورهيه بادشاهه کي 20هين صديءَ جو عظيم رهنما سڏڻ آهي، پر سندس مختصر زندگي هن ريت گذري.
پاڻ 10-1909ع ڌاري پيدا ٿيا. ٻارنهن سالن جي عمر ۾ والد جي وفات تي تخت نشين ٿيا ۽ پهرين ڏينهن انگريزن کان نفرت جو اظهار ڪيائون. انگريزن کيس پنهنجو ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پر ناڪام ويا سر جو لقب ۽ بندوق تحفي طور موڪليائون پر سورهيه بادشاهه اهو چئي ٺڪرايا ته هٿيار اسان وٽ پنهنجا گهڻا آهن لقب اسان لاءِ پاڳارا ڪافي آهي.
انگريزن اهڙي جواب تي مڇرجي کيس گرفتار ڪري مٿس ڪوڙو ڪيس مڙهي 8 سال سخت پورهئي سان سزا ڏني. سورهيه بادشاهه جو ڪيس ۾ دفاع قائداعظم محمد علي جناح ڪيو، جنهن ان وقت 1930ع ۾ 60 هزار رپيا في ورتي ۽ ڪيس دوران غير منصفانه ڪارروائي تي احتجاج ڪندي واڪ آئوٽ ڪري ويو. ان دوران سورهيه بادشاهه هندستان جي مختلف جيلن ۾ قيد رهيو. جتي سندس ملاقاتون انقلابي اڳواڻن سان ٿيون. سڀاش چندر بوس ۽ بنگالي قومپرستن کان متاثر ٿيو.
1936ع ۾ آزاد ٿيو. پهريان گورنر گرهام ۽ پوءِ گورنر ڊو ملاقات ڪري سهڪار حاصل ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پر ناڪام ويا. سورهيه بادشاهه جي پهرين گرفتاري ۽ 8 سال سزا ملڻ وقت سندس عمر فقط 20-19 سال هئي. سورهيه بادشاهه آزادي تي سرڪار سان سهڪار نه ڪندي غازين کي ڀرتي ڪرڻ سکيا ڏيڻ ۽ باقاعده آزاديءَ جي تحريڪ شروع ڪئي. اهڙي تحريڪ جي نتيجي ۾ ايڇ ٽي لئمبرڪ انگريز سرڪار کي لکيو ته سورهيه بادشاهه پاڳارا کي موت جي سزا ڏيڻ کانسواءِ ڪو چارو ڪونهي، جنهن جي نتيجي ۾ سورهيه بادشاهه کي گرفتار ڪري مٿس بغاوت جو ڪيس مڙهي ڪورٽ مارشل ڪيو ويو. مٿس هيٺيان الزام مڙهيا ويا.
1. انگريز سرڪار خلاف سازش ڪرڻ ۽ جنگ جي تياري ڪرڻ
2 . انگريزن خلاف جنگ ۾ مدد ڪرڻ
فوجي ڪورٽ پنج آرمي ميجر جنرلن تي مشتمل هئي جنهن جي صدارت ان وقت جو سنڌ جو چيف مارشل لا ايڊمنسٽريٽر ميجر جنرل رچرڊسن ڪري رهيو هو. ايڇ ٽي لئمبرڪ سندس سول ايڊوائيزر هو. سورهيه بادشاهه کي پنهنجي مرضي مطابق وڪيل ڪرڻ جي به اجازت نه ڏني وئي. انگريز سرڪار طرفان کيس هندو وڪيل ڏيئل مل مهيا ڪيو ويو.
آل برٽش ڪورٽ حيدرآباد سينٽرل جيل اندر لڳاتار ٽي ڏينهن ڪيس هلائي سورهيه بادشاهه کي سزاءِ موت ڏني.
سنڌ جو هي عظيم هيرو ۽ 20هين صديءَ جو عظيم رهنما ڪورٽ مارشل لا جي نتيجي ۾ 20 مارچ 1943ع تي حيدرآباد سينٽرل جيل ۾ ڦاسي چاڙهيو ويو. کيس ڦاسي چاڙهڻ کان پوءِ به انگريزن جي اندر جي باهه جهڪي نه ٿي ۽ ڦاسي وقت سورهيه بادشاهه کان پڇيل آخري خواهش جنهن جي جواب ۾ سورهيه بادشاهه چيو هو ته کيس پنهنجي وڏن جي ڀر ۾ پير ڳوٺ ۾ روضي ڌڻي جي روضي ۾ دفن ڪيو وڃي، تي به عمل نه ڪندي سندس لاش کي هميشه هميشه لاءِ گم ڪيو ويو.
هينئر جڏهن 20هين صدي به ختم ٿي چڪي آهي پر سورهيه بادشاهه جي لاش جو اڄ به ڪو به پتو ڪونهي، فيڊرل ڪاسترو جي بهادر ساٿي چي گويرا جي لاش کي به جيڪو بوليويا ۾ آمريڪي سامراجي فوجن سان وڙهندي 68-1967ع ڌاري شهيد ٿيو هو جي قبر کي به ڳولي لڌو ويو ۽ سندس لاش کي ڪيوبا آندو ويو جتي ايئر پورٽ تي سندس لاش جو استقبال فيڊرل ڪاسترو سميت سمورن انقلابي اڳواڻن ڪيو ۽ کيس فوجي توبن جي سلامي کان پوءِ وڏي فوجي اعزاز سان دفن ڪيو ويو. پر سنڌ جو سورهيه بادشاهه جيڪو اڃا گم آهي جنهن لاءِ مجيدي چوي ٿو ته:
تنهنجو ليکو ڪنهن نه ليکاري ڏنو تاريخ ۾
ڪانه هئي ڪا سوچ ۽ ساڃاهه سورهيه بادشاهه
ڇنڇر 20 مارچ 2010ع - 03 ربيع الثاني 1431 هه
ReplyDeleteتنهنجو ليکو ڪنهن نه ليکاري ڏنو تاريخ ۾
ReplyDeleteڪانه هئي ڪا سوچ ۽ ساڃاهه سورهيه بادشاهه