پيشوائيت ڪي نسلي اجاره داري اور نذر نياز ڪو ناجائز قرار ديا تاڪه بِلا محنت مال ڪي حصول ڪِي صُورت پيدا نه هو پائي_القرآن

پيشوائيت ڪي نسلي اجاره داري اور نذر نياز ڪو ناجائز قرار ديا تاڪه بِلا محنت مال ڪي حصول ڪِي صُورت پيدا نه هو پائي_القرآن
by Jokhio Shafique Ahmed on Sunday, December 19, 2010 at 7:37am
هن مضمون کي پڙهڻ کان پهريون ذهن ۾ اهو رکڻ گهرجي ته مون مسڪين اصل مضمون م ڪنهن به قسم جي ڦير ڦار ناهي ڪئي ، رڳو آيتن جو ترجمه هڪ سائٽ تنزيل ڊوٽ تان ورتو آهي ؛ ڇو ته مئولف قرآن آيتن جا حواله ناهن لکيا هاڻي صاحب تاليف جو اصل مضمون پڙهيو وڃي

پيشوائيت ڪي نسلي اجاره داري اور نذر نياز ڪو ناجائز قرار ديا
تاڪه بِلا محنت مال ڪي حصول ڪِي صُورت پيدا نه هو پائي

مرتبه_المسڪين فقير الي الله
جوکيو شفيق احمد

رسول اڪرم صلي الله عليه وآلہ وسلم ني حلال رزق ڪي حصول پر بهت زور ديا هي اور قرآن ۾ بِهي الله تعاليٰ ني اس باري ۾ متعدد مقامات پر ناجائز طريقون سي بلا محنت حصول رزق وحصولِ مال ڪي ڪوششون اور صورتون ڪو انتهائي بري بات اور جرم قرار ديا هي. اهلِ يهود اور نصارا (عيسائي) ڪي مذاهب ۾ دين فطرت سي انحراف ڪي بعد جو برائيان جَڙ پڪڙ گئين تهين اُن مين عظيم بُرائي يه ڀِي تِهي ڪي اُن ڪي عُلماءَ و مشائخ اَپني آستاني قائم ڪرڪي اِس بات ڪي مُدَّعِي ٿي ڪي وُه بَراهِ راست خُدا سي تعلُّق رکتي هين اور وُه عوام النّاس ڪي ذِهنون پر اِس طرح اپني روحانيت (پيشوائيت) ڪا اثر جَماتي رهتي ڪي اگر ڪوئي فرد يا گُروھ اُن ڪي عزَّت و تڪريم ۾ ڪَمي ڪرتا تو اُس ڪو جهنَّمِي اور خطاڪار قرار ديتي. اِس طرح اپني زُهدُ و تقويٰ ڪي لباده ۾ اپني آستانون ڪي اَندر بيٺ ڪر يه تاثر جماتي رهتي ڪي جن لوگون سي يه خوش هوڪر ُانڪي لِئي خدا سي نِجاتِ اُخروِي اور دنيا ڪي ڀلائي ڪي دُعاڪرينگي. الله تعاليٰ اُن ڪي تمام گُناه مُعَاف ڪرڪي اُنڪو جنّت ۾ جَگَه ديگا اور دنيا ۾ بِهي خوشحالي و ڪامراني ــ

عوام النّاس (لوگ) اُنڪي خوشنُودِي اور رضا حاصِل ڪرني ڪي لِئي اُنڪي پاس آتي هين اور بيش بهَا نَذراني پيش ڪرتي ، جس پر يه رُئُوسا (رَئيس) اور اُمَراء (امير ) ڪي طرح بَڙي ڻهاڻهه (عيش) ڪي زندگي گُزارتي الله تعاليٰ ني بعثتِ رَسول (صلي الله عليه و آله وسلم ) (يعني سيدنا محمد ڪريم صلي الله عليه و آله وسلم ) ڪي بعد قُرآنِ حڪيم ۾ اِن الفاظ ۾ اعلان فرماڪر اِس نوع ڪي حصولِ رِزق و مال و دولت ڪو ناجائز اور باطل (حرام) قرار ديدِيا..

١. يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِوَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّـهِ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّـهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿التوبة: ٣٤﴾ مومنو! (اہل کتاب کے) بہت سے عالم اور مشائخ لوگوں کا مال ناحق کھاتے اور (ان کو) راہ خدا سے روکتے ہیں۔ اور جو لوگ سونا اور چاندی جمع کرتے ہیں اور اس کو خدا کے رستے میں خرچ نہیں کرتے۔ ان کو اس دن عذاب الیم کی خبر سنادو (٣٤) سورة التوبة ،مترجمه علام فتح محمد جالندهري رح

مئولف جو لکيل ترجمه_مذهبي پيشوائون اور نسلي اِجاره دار مشائخ اور عُلماء ايسي لوگون ڪا مال باطل (ناجائز) طريقون سي کاتي هين يعني نذر و نياز وصول ڪرتي هين.

اِس طرح قُرآن حڪيم ني مُختلِف الفاظ ۾ اِس نِهِج ڪي حصولِ مال ڪو ناجائز باطل يعني حرام قرار ديا هي . اور خود رسولِ اڪرم سيدنا مُحمّد صلي الله عليه وآلِہِ وسلم ني اپني اُوپر اور اپني خاندان ڪي اَفراد اور اولاد پر صدقات و نِياز ڪو حرام قرار ديڪر پيشوائيت ڪي نسلي اِجاره داري ڪي ذريعي حصولِ مال ڪي اِس باطل ذريعي ڪو مُسلمانون پر هميشه ڪي لئي بند ڪرديا اور آپ يه ڪا اهم اِنقِلابي قدم تها، ڪيونڪي اِس لِباده ۾ اڪثر بد ديانت ، رياڪار، رياڪار،ڪامچور، چالاڪ لوگ ڪثرت سي شريڪ هوسڪتي هين، ڪيونڪه اِن ڪي جاه و جلال ڪي اِن ڪي گِرد عوام ڪي ڀِيڙ ڪو ديک ڪر اڪثر حاڪمِ وقت ڀي اِنڪو اپني قرابت دارون اور درباريون ۾ شامل ڪر ليتي هين تاڪي اِن ڪي لِباده ڪي اندر ڇُپي هوئي اثرات سي وه ڀي مُستفيد هون اور وه ڀي عوام النّاس ڪا مال خزانه عامِره سي اپني عيش و عشرت پر بِلا روڪ ڻوڪ صرف ڪرين اور يه پيشوا اُن ڪي تائيد و نصرت اور پرده پوشي ۾ ممدو معاوِن (مددگار) بني رَهين. عوام اُن حالات ڪي پيدا هوجاني پر اور بهي اِن ڪي گِرد گهومتي رهين تاڪه اِن ڪي خوشنودي سي وه اپني چهوٽي ڇوٽي غرضين حڪام سي سفارشات ڪي ذريعي پورا ڪرين. اِن سي دُعا ڪرائين اور اهل ڪارانِ دولت ڪي لئي سفارشات اِس طرح وه اپني پيشوائون ڪي ڪَئي اَهَم اورضروري ڪام بھي مُفت اور بيگار ۾ ڪرتي هين اور اِن ڪا بُهُت سا روپيا بچ جاتا هي. اور يون دولت ”دن دوني اور رات چُوني“ ڪرتي هي اور وه آناً فاناً چوٽي ڪي مالدارون مين شُمار هوني لگتي هين. جس قدرمال بڙهتا هي اُسي قدر اُن ڪي گِرد عوام ڪا جُهمگٽّا بڙهتا هي اور لوگ مَحُو حِيرت ره جاتي هين اور يقين ڪرني لگتي هين ڪي يه حضرات في الحَقيقت صاحِب ”ڪرامات“ اور صاحِب علم و عرفان هين.

حقيقت يه هي ڪي اِن لوگون ڪي تو ڪمائي اور خوراڪ و لِباس سب اُڪُل حرام هوتي هي. اور جس ڪي خوراڪ پوشاڪ هي سب مالِ حرام سي حاصل ڪيا گيا هو اُس ڪي عبادت ،اُسڪي رياضت ، اُس ڪي عِبادت و سپاس گزاري يا دُعا ڪب قبوليت ڪا درجه رکتي هي. اُن ڪي اعمال رياڪاري پر مبني هوتي هين اور تمام اعمال ” حَبِطَت اَعمَالُهُم“ ڪي زُمري ۾ شامل هوتي هين ، اِسڪا ڪوئي خاص اَجَر دُنيا ۾ هرگِز هرگِز نهين هوتا. اِس نِهج ڪي بزرگ اَب هماري اِسلامي مُعاشِري ۾ ڪثرت سي پيدا هوچڪي هين . شهرون ۾ ڀي هين مگر ديهات و قصبات اور پسمانده علاقون ۾ اِن ڪي بهتات هي

قُرآن ۾ هي:- وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ ﴿٣٩﴾ اور یہ کہ انسان کو وہی ملتا ہے جس کی وہ کوشش کرتا ہے _ سورت النجم ، مترجمه علامه فتح محمد جالندهري رح.

وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ ﴿٣٩﴾ امام انقلاب مولانا عبيد الله سنڌي رح ني اس آيت ڪا ترجمه اس ڪيا هي ڪه: جو انسان جتني محنت ڪري اس اتني هي اجرت ملي ، يعني ايڪ انسان سارا دن خون جلائي ۽ اور پسينه بهائي مگر اس ڪو اجرت مقرر ڪرڪي دي جائي جو سراسر ظلم هي اور دوسري طرف ايڪ ظالم انسان نه ڪوئي خون جلائي نه پسينه بهائي؛ مگر اس ڪو خون جلاني اور پسينه بهاني ڪي مقابله مين اتنا مال ملي ڪي جس ڪا وه حقدار هي نهين ؟ جس ڪي نتيجه مين سوسائيڻي مين بگاڙ پيدا هوگا_المسڪين جوکيو شفيق احمد

وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا فَرِيقًا مِّنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالْإِثْمِ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿١٨٨﴾ اور ایک دوسرے کا مال ناحق نہ کھاؤ اورنہ اس کو (رشوةً) حاکموں کے پاس پہنچاؤ تاکہ لوگوں کے مال کا کچھ حصہ ناجائز طور پر کھا جاؤ اور (اسے) تم جانتے بھی ہو _ سورة البقره ، مترجمه علامه فتح محمد جالندهري


”آپس ۾ تم لوگ ايڪ دوسري ڪا مال ناجائز طريقي سي نه کائو اور نه هي حُڪّام ڪو مال دو ( يعني رِشوت دو) تاڪي تم لوگو
ن ڪي مال ڪا ايڪ حصّه اِس طرح غلط طور پر حاصِل ڪرو“

ايڪ طرف تو دولت ڪا جمع ڪرنا دينِ اِسلام ۾ ناجائز اور ناقابلِ مُعافي جُرم قرار ديا گيا هي. اور پهر يه جمع مال بهي باطل طريقون سي هو جو اِسلام مين حرام مال ڪي مُترادف هي. اصلاً يه هي ڪي جب ڪوئي مِلّت گمراه هوتي هي تو وه اپني دين ڪي اُصولون هي سي اِنحراف ڪي راه اِختيار ڪرليتي هي.اور يه حالت هوتي هي.

أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ ﴿١﴾ حَتَّىٰ زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ ﴿٢﴾ كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿٣﴾ ثُمَّ كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿٤﴾ كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ ﴿٥﴾ لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ ﴿٦﴾ ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيْنَ الْيَقِينِ﴿٧﴾ ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ ﴿٨﴾ (لوگو) تم کو (مال کی) بہت سی طلب نے غافل کر دیا (١) یہاں تک کہ تم نے قبریں جا دیکھیں (٢) دیکھو تمہیں عنقریب معلوم ہو جائے گا (٣) پھر دیکھو تمہیں عنقریب معلوم ہو جائے گا (٤) دیکھو اگر تم جانتے (یعنی) علم الیقین (رکھتے تو غفلت نہ کرتے) (٥) تم ضرور دوزخ کو دیکھو گے (٦) پھر اس کو (ایسا) دیکھو گے (کہ) عین الیقین (آ جائے گا) (٧) پھر اس روز تم سے (شکر) نعمت کے بارے میں پرسش ہو گی (٨) سورة التڪاثر ، مترجمه _علامه فتح محمد جالندهري

ايڪ دوسري سي مال و دولت بڙهاني ڪي چڪر ني ايسا غافل ڪيا ڪي ، يه سلسله قبر تڪ پهنچني تڪ تم تَرَڪ نهين ڪروگي يعني بلآخر هلاڪت تڪ پهنچ ڪر رهوگي.

اِن مُحڪماتِ قُرآني رو سي بلا محنت و مُشّقت پيشوائيت ڪي لِباده ۾ حُصولِ مال ڪو اور بيگار ڪو الله تعاليٰ ني قطعاً حرام قرار ديا هي ، تاڪي انساني مُعاشره ۾ ڪُڇ ناڪاره ، عيّار و چالاڪ، نااهل و ڪامچور ، نِکڻهو ، محنت و مُشقّت سي اِجتناب ڪرڪي بني نوع انسان اور مُعاشره پر بوجھ نه بَنين اور ملّت ڪي معيشت پر بارِ گِران نه هون.

اشتراڪيتِ دولت ڪي قرآني اصول
و مسئله ملڪيت زمين و مزارعت
قرآن و احاديث اور
عمل و روايات اصحابه ڪي روشني مين
تاليف: ميرغلام قادر همداني

الله تعالي جي ڪلام قرآن حڪيم ۽ سنة رسول الله صلي الله عليه وسلم و اصحاب ڪرام عظام
جي ڪلام قول بيان عمل جي روشنيءَ ۾ انسان پنهنجي ضروت کان وڌيڪ مال ڌن دولت کي رکڻ قطعاَ حرام ناجائز آهي وقت جا رسول نبيءَ خليفه نائب حاڪم محاسب عادل قوت سگهه رکندڙ اهڙي قسم جي حرام مال ڌن دولت کي ظالمن جي هٿان کسي مسڪينن محتاجن ۾ ورهائيندا، اهو اسلام جو قانون دستور آئين اصول آهي، جيڪڏهن ڪو به انسان پنهنجي ضرورت کان وڌيڪ ڌن دولت مال ملڪيت ٿو رکي اهو مولانا عبيد الله سنڌي جي انقلابي اصولن مطابق واجب القتل آهي، ڇوته اهو دنيا ۾ فساد فتنو ڦهلائي مسڪينن محتاجن کي قتل ٿو ڪرڻ چاهي. هاڻ اهو ڪئن ٿئي تنهن لاء قرآن اصول دستور مطابق انقلاب جي گهرج آهي
وڌيڪ هن تفصيل لاء مطالعو ڪيو وڃي قرآن حڪيم ۽ سنة احاديث، فقهاء اسلام مجتهدين اسلام قياس و اجماع وغيره کي پڻ هيٺين ڪتاب جو
1.شرح معاني الآثار جلدپهريون ، باب مزارعة و امساقاة ، صحفه 234،
للامام ابي جعفر احمد بن محمد الازدي المصري الطحاوي رح
2. سماجي انصاف اور اجتماعيت شاهه ولي الله ڪي نظر مين (اردو) تاليف علامه غلام مصطفي قاسمي، شاهه ولي الله اڪيڊمي ، حيدرآباد،سنڌ
3. سماجي انصاف ۽ اجتماعيت شاهه ولي الله جي نظر مين، (سنڌي) علامه غلام مصطفي قاسمي رح ، سنڌيڪار مولانا محمد قاسم سومرو ، ساگر پبلشنگ هائوس ڪراچي،سنڌ
4ميزان الاهي ، امام غزالي رح، مطبعه زاويه لاهور.
5. تفسير الهام الرحمن، مجموعه تفاسير، قرآني دستور انقلاب، جنگ انقلاب سورة قتال جو ترجمه، عنوان انقلاب، سنڌي اردوءَ ۾ جيڪي ڪتابامام انقلاب مولانا عبيد الله سنڌي رح جن لکايا آهن_المسڪين جوکيو شفيق احمد